Trauma en de weerstand ertegen

Ik weet helaas vanuit persoonlijke ervaringen veel over trauma. En eerlijk, dat had ik liever allemaal niet willen weten.

Dit opinie artikel  https://www.volkskrant.nl/cs-b0b232b0  in de Volkskrant schokt me enorm. De toon, de overtuigingen en de redenaties zijn op heel veel manieren te weerspreken. Therapie en heling wordt wat mij betreft verward met juridische waarheidsvinding. Een belangrijk punt voor strafvervolging, maar wezenlijk minder belangrijk voor heling en herstel van een getraumatiseerde patiënt.

“De laatste Zomergast van 2022 is psychiater en traumaspecialist Bessel van der Kolk. Zijn optreden kan ertoe leiden dat hij de ruimte krijgt om onjuiste en potentieel gevaarlijke ideeën te verspreiden, betogen Henry Otgaar, Peter van Koppen en Annelies Vredeveldt.”

Een van de dingen die ik heb ervaren, is dat er enorm veel weerstand is op het onderwerp trauma. En ook dat er nog veel te leren is over hoe ons systeem en ons geheugen wordt geraakt door trauma en wat de gevolgen zijn op korte en op lange termijn.

“Een populaire misvatting is dat traumatische herinneringen (onbewust) worden verdrongen. En als ze eenmaal zijn verdrongen, dat ze een sluimerend bestaan leiden wachtend op het moment dat ze worden hervonden. Het idee van verdringing is kwestieus. De reden is dat traumatische herinneringen niet worden verdrongen maar juist extra goed beklijven. Wel is het zo dat slachtoffers van trauma dikwijls niet willen praten over hun trauma of er niet over willen nadenken. Maar dat is van een andere orde dan verdringing.”

Traumatische herinneringen en trauma hebben een heel eigen dynamiek. Traumatische herinneringen beklijven niet extra goed. Tenminste niet als een rond verhaal. Het is veel gecompliceerder dan dat. En laat psychiater en traumaspecialist Bessel van der Kolk daar juist heel veel onderzoek naar hebben gedaan en ervaringen in hebben opgedaan.

Mensen met (complex) trauma hebben het al zwaar genoeg zonder dat hun verhaal in twijfel wordt getrokken.

“Op zijn minst zou in het interview Van der Kolk kritisch aan de tand moeten worden gevoeld over het flinterdunne idee van ‘the body keeps the score’. Anders bestaat het risico dat Van der Kolks interview eraan zal bijdragen dat trauma’s worden aangepraat in de behandelkamer. Dat zal desastreuze gevolgen hebben voor patiënten en hun families.”

Trauma’s vinden niet in de behandelkamer plaats. Maar wel daarbuiten. Door een basishouding te willen afdwingen dat men altijd kritisch naar verhalen van trauma moet luisteren en deze uit angst niet nader moet of mag onderzoeken, zorgt ervoor dat cliënten opnieuw alleen komen te staan en zich opnieuw in de steek gelaten voelen.

Zoals mijn psychiater ooit tegen mij zei: ‘het gaat in de behandelkamer niet persé om de (juridische) waarheid, maar om hoeveel last jíj́ ervan hebt en hoe je daar bij geholpen moet worden’

Hierbij sprak hij over behandeling en niet over een juridisch gelijk. Een psychiater en een behandelaar gaan wat mij betreft over behandeling en mogelijke heling. In de loop van de laatste 20 jaar is er heel wat gesoebat over herinneringen, verdrongen herinneringen en valse  herinneringen. Daardoor zijn er  protocollen aangepast en verbeterd en is elke professioneel opgeleide behandelaar uiterst alert juist op dit soort complexiteiten. Maar wentel dit niet af op mensen met mogelijk trauma en (mogelijke) dissociatieve amnesie.

Het is inderdaad belangrijk om kritisch te zijn en te blijven. En tegelijkertijd is het niet nodig om kritisch te zijn op degenen die worstelen met trauma. 

Die krijgen al genoeg kritiek.

Geloof me.

Geloofd worden is alles wat we nodig hebben.

Geloof me.

De ongemakkelijke realiteit : Geraldine en de vrouwen

Vanaf vanavond is er elke zondagavond op RTL4 om 21.20 een indrukwekkend nieuw programma te zien.

In 'Geraldine en de Vrouwen' volgt presentatrice Geraldine Kemper zes vrouwen die door seksueel geweld een Post Traumatische Stress Stoornis (#PTSS) hebben ontwikkeld. Geraldine neemt de zes vrouwen mee naar Kroatië. Daar nemen de vrouwen deel aan een aangepaste vorm van het intensieve behandelprogramma van PSYTREC. Alle behandelonderdelen komen aan de orde: Exposure, EMDR, Sport en Psycho educatie.

Ik was al wat langer op de hoogte van het feit dat het programma werd opgenomen. Ik werk als ervaringsdeskundige bij PSYTREC en spreek heel regelmatig met groepen die net klaar zijn met de intensieve behandeling. En dat kan ik zo goed omdat ik zelf ook deze PTSS-behandeling heb ondergaan. Ik zelf ook door mijn persoonlijke hel ben gegaan om de monsters onder ogen te komen. Ik schreef er op deze pagina in de loop van de jaren al het een en ander over.

De eerste beelden van het programma ‘Geraldine en de vrouwen’ met de traumabehandelingweek van Psytrec in Kroatie, zag ik via deze link terug.

Een bijzondere themamiddag met goede sprekers. Confronterend en heftig. 

Ik worstel zelf ook met complexe PTSS en wat aanverwante problematiek. En dat is heftig. En er over vertellen aan anderen is ook niet altijd even eenvoudig.

Als client heb ik natuurlijk nog nooit van buitenaf exposure en emdr bij een andere client gezien. Ik ken alleen maar mijn eigen verhaal. Ik vind het vertrouwd bekend en tegelijkertijd best schokkend en heftig om het bij iemand anders te zien. Het is wat anders om het zelf te moeten doen en aan te gaan in plaats van er naar te kijken. Omdat je dingen moet vertellen die heel heel beladen zijn en ongelooflijk veel lading hebben, waarbij je soms in heftige situaties moet staan of liggen of bewegen. En dat daar ook nog eens iemand getuige van is. 

En toch, tóch praat ik er over.

En toch, tóch zwijg ik niet

Ook al het het nog zo’n ongemakkelijke waarheid

Maar ík ben níet degene die me zou moeten schamen.

Kijk hier geraldine en de vrouwen

Luister eens naar kwetsbare psychiatrische patiënten

De moderne GGZ en ik

Er zit me de laatste maanden wat dwars in de discussie over de moderne GGZ. En dat is de stellingname en mening van deskundigen, psychiaters en presentatoren in de verhalen en podcasts.  Ik heb complexe PTSS, depressie en nog wat aanverwante problematiek. Hoewel het me nu beter gaat dan in de eerste jaren, kan ik mezelf in de verste verte niet ‘beter’ noemen. Er is sprake van herstel maar dat is wat anders dan hersteld zijn.

Als psychiatrisch onderwerp van gesprek heb ik geleerd dat iedereen daar iets van mag vinden. En dat ik als lijdend voorwerp dat voor een groot gedeelte moet beschouwen als opbeurende kritiek, feedback en welgemeende adviezen. Iedereen vindt overal wel wat van en klok en klepel hangen nu eenmaal dicht bij elkaar. 

Ik deel veel van mijn ziekteproces niet. Het is een persoonlijk proces en het maakt me buitengewoon kwetsbaar. Al met al een perfecte uitgangspositie voor mijn hoofd om daar nog eens uitgebreid een schuldige janboel van te maken.

Ik voel me enorm schuldig naar mijn mijnen; mijn man, onze twee kinderen, familie en schoonfamilie, vrienden en naar mijn werkgever-die-niet-meer-mijn-werkgever-is en oud-collega’s. Het hele WIA-traject was ik als de dood dat het UWV ook vond dat ik me aanstelde. De toekenning van de WIA bracht een enorme opluchting naast de emotionele hamerslag die zo’n beoordeling ook met zich meebrengt. De meest kritische instantie die ik ken, heeft in zijn beoordeling toch gezien dat ik klaarblijkelijk wel mijn best heb gedaan maar ook niet meer mee kan in wat de werkmaatschappij vraagt.

Ik ervaar een enorm gevoel van rouw over wie ik niet meer ben en over wat ik in de afgelopen 7 jaar me ook allemaal niet heb kunnen toe-eigenen. Stilstaan in deze snelle wereld is niets anders dan achteruit gaan. En daar ben ik me pijnlijk bewust van.

En dus vind ik dat ik niet zo moet zeuren en dat het allemaal niet zo erg is. Ik stel me aan. Het leven zou toch maakbaar moeten zijn?

Na 7 magere jaren vind ik het tijd voor de 7 vette. En ook de omgeving begint het geduld wat te verliezen. Soms subtiel, soms wat kort door de bocht. ‘Ben je nou nog stééds in therapie?’ ‘Ben je er niet te veel mee bezig?’ ‘Zou je het niet een keer loslaten?’ 

En dáár komt dan de huidige berichtgeving om de hoek kijken. Want klaarblijkelijk moet je een beetje ongeluk niet meteen in de spreekkamer willen brengen, is medicatie vaak niet werkend maar placebo óf gewoon onbewezen. Zijn er veel lichte gevallen die de zorg niet zo nodig hebben, of zouden gesprekken met een psychiatrische dominee-figuur genoeg zouden moeten zijn. En is de gebruikte therapievorm meer het baken voor de behandelaar dan van de patiënt. EMDR werkt vanuit de mystificatie en het bijbehorende ritueel. En ik ben vast nog een aantal van de one liners vergeten.

In de beslotenheid van de behandelkamer kan ik met mijn behandelaren hier best goed over in gesprek. Dat is genuanceerd en onderbouwd vanuit hun (wetenschappelijke) en werkervaring, maar ook vanuit hun ervaring met mij en mijn kwetsbaarheid 

Maar mijn omgeving leest wat ze lezen, hoort wat ze horen en vorm hun eigen beeld. En dat is het beeld van overbehandeling, dat er te snel wordt gezeurd of dat de mens te ontevreden is. En een aantal van de ronkende krantenkoppen maakt de beeldvorming af. En dát beeld, die werkelijkheid. Daar word ik dagelijks mee geconfronteerd. De als vraag geponeerde stelling, de conclusie dat de artsen het vast beter weten, dat wat er geschreven en gezegd wordt in de media de waarheid is.

Maar ik ben degene die direct in de frontlinie staat. Die telkens maar weer moet zeggen dat dat voor mij anders is. Dat ik anders ben. niet zo maakbaar als ik zou willen. En dat terwijl mijn hoofd overuren maakt omdat ik vind dat ik me toch al zo ernstig aanstel.

De meeste mensen in mijn omgeving lezen de Correspondent niet. Verdiepen zich niet in de polarisatie en de daarbij behorende ronkende stellingnames. En dus ben ik niet allen behept met een psychiatrisch ziektebeeld, maar moet ik dat ook nog eens verdedigen tegen een ieder die daar iets over gelezen en gehoord heeft. En ben ik degene die mijn overtuigingskracht ook nog eens moet inzetten voor mijn eigen persoonlijke PR. 

Ik zou graag eens wat medestand willen ervaren. Dat in plaats van in te gaan op het percentage geen-effect, er wordt gesproken over degenen die er wel baat bij hebben. En dat het niet gaat over ‘bij sommige mensen werkt het heus wel’. Dat er nu eens partij wordt gekozen voor de groep die al in de hoek van de klappen staat. De groep die ternauwernood overeind blijft. 

Maar die in de publieke opinie ook telkens weer geconfronteerd wordt met dat rigide gepolariseerde beeld van de maakbare psychiatrie.

Geloof me, ik zou er alles voor over hebben om weer gemaakt te zijn.

Hoe werkt emdr?

Deze uitzending van Pauw gaat over trauma en traumabehandeling.

Ook ik had het geluk om deze behandeling bij Psytrec te mogen volgen.

Het verhaal van Alies is zelfs extra bijzonder omdat ik met haar in mijn eerste groep bij Psytrec zat.

Hoe leef je als je alles overleefd hebt?

Ik kwam onderstaande ted-video tegen. Het gaat over hoe je na ziekte weer ‘de gewone wereld’ in moet. Ik vind het inspirerend en hoopvol wat ze vertelt.

Het is precies wat ze vertelt; hoe ga je verder als je geen doel meer hebt. Omdat je voorbij het  doel ‘beter worden’ gekropen bent en je opeens niet meer weet waar nu naar toe. Omdat de weg wel doorloopt, maar de bestemming achter je ligt. En beter worden misschien niet die ‘beter’ is waarop je had gehoopt. Omdat de ingang toen je begon niet de plek is waarop de uitgang uitkomt. Het is nieuw terrein. Ander terrein.

Ik kan je de video aanraden om te bekijken. Voor een snelle scan kun je ook het transcript lezen met haar tekst. 

De voor mij belangrijkste tekst is deze:

But once I stopped expecting myself to return to the person I'd been pre-diagnosis, once I learned to accept my body and its limitations, I actually did start to feel better. And in the end, I think that's the trick: to stop seeing our health as binary, between sick and healthy, well and unwell, whole and broken; to stop thinking that there's some beautiful, perfect state of wellness to strive for; and to quit living in a state of constant dissatisfaction until we reach it. 

Every single one of us will have our life interrupted, whether it's by the rip cord of a diagnosis or some other kind of heartbreak or trauma that brings us to the floor. We need to find ways to live in the in-between place, managing whatever body and mind we currently have. Sometimes, all it takes is the ingenuity of a handmade game of Scrabble or finding that stripped-down kind of meaning in the love of family and a night on the ballroom dance floor, or that radical, dangerous hope that I'm guessing will someday lead a teenage girl terrified of bugs to go camping. 

If you're able to do that, then you've taken the real hero's journey. You've achieved what it means to actually be well, which is to say: alive, in the messiest, richest, most whole sense. 

Ik deel het hier graag. Ik hoop dat ook jij je er voordeel mee kunt doen.

Afscheidsbrief

Een afscheidsbrief

Formeel scheiden de wegen pas na de zomer. 

Informeel blik ik komende week al met een aantal collega’s terug. En zet een punt.

Er wacht een nieuw onbekend landschap op me. De kaart ervan is nog niet getekend.

Er ontstaan wat contouren en ruimte voor beweging.

Een wonderlijke onbekende wereld waarin ik mag zwerven en gaan ontdekken.

Gaan ontdekken wie ik nu ben, wie ik zou wíllen zijn.

Voor wíe ik er zou willen zijn.

Maar eerst afscheid

Blik naar achteren

Bitterzoet

Afscheid

Voor nu

——-

Dag Rijnbrink,

Ik schrijf je deze brief om afscheid te nemen. Meestal gaat het bij afscheid om iets feestelijks: pensionering, een coole nieuwe baan en andere fijne dingen. En, nou ja... Dat ligt in mijn geval wat anders. Een depressie en PTSS kunnen iedereen overkomen. En het overkwam mij. We zijn iets meer dan 12 jaar samen opgegaan en nu scheiden onze wegen definitief. En dat is niet oké. Maar het is oké dat het niet oké is.

Ik begon bij de OBD als LeEZ-consulent jongeren en leeskringen en toen kwam Biebsearch via Bibliotheek Zwolle langs en sloot ik aan. En voordat we het wisten zaten we tot over onze oren in het voortgezet onderwijs. Daarna ging ik als kwartiermaker Biebsearch aan de slag en volgde de masterclass Biebsearch. En zo kwam er vervolgens een franchise tot stand met POI’s en een aantal zelfstandige bibliotheken in de stichting Biebsearch. 

En toen begon het gedoe. Ik ben altijd open geweest over wat er met me aan de hand was. PTSS en ook depressie maken niet persé werkonbekwaam, maar zijn wel lastig en in mijn geval  draaglast-bepalend.  Ik kon alleen half werken volhouden, nam afscheid van de provinciale Biebsearch-projecten en richtte me op het verweven van Biebsearch met de Bibliotheek op school vanuit het kernteam van de Bibliotheek op school. 32 uur werd lang 12 uur en daarna werd werken definitief te belastend. En nu wordt dat in de zomer formeel definitief.

Het maakt me verdrietig als ik zie hoeveel ik verloren heb. Verloren in mijn eigen functioneren maar ook verloren door alle stilstand en achteruitgang in deze jaren. Waarin collega’s allemaal zó gegroeid zijn en vooruitgegaan. En dat voelt als dubbel verlies. Ook omdat ik gewoon héél trots ben op mijn collega’s en op Rijnbrink. 

Ik ben niet vaak meer op kantoor voor afspraken. Maar als je zin in en tijd hebt, stuur me dan een berichtje op essen2punt0@gmail.com om iets af te spreken en bij te praten. Dat lijkt me leuk. Dat kan bij Rijnbrink, maar je bent ook van harte welkom in Holten of ergens anders.

Er bestaat zoiets als post-traumatische groei. Dat is dat stuk van je wat na een levensstorm overblijft als de storm is gezakt. De bomen die gevallen zijn in de storm worden opgeruimd en bieden daarmee letterlijk ruimte voor nieuwe begroeiing. Er is mogelijkheid om nieuw licht laten schijnen op de bomen die zijn blijven staan. Wederopbouw is een enorm project en er zijn heel wat plannen. En laat ik nou tóevallig als projectleider beschikbaar zijn!

Hartelijke groet,

Annemarie van Essen

Na het verstommen van het vuurwerk

5 jaar terug is het vandaag alweer. Dat je net na het verstommen van het vuurwerk zomaar bij ons uit de tijd viel.

Dat de wereld stopte met draaien en de klok met tikken en je er opeens niet meer was. Dat het moment dat we al zo lang vreesden er opeens echt was. Het telefoontje om kwart over drie ‘s nachts, mijn rit naar jullie in een vurig gebed en hoop: ik had je ziekenhuistas wel vaker uit de losse pols gevuld en jullie daarna naar het ziekenhuis gevolgd. Maar dit keer was het anders.

Dat de volgepakte kamer met vier ambulancebroeders, vier agenten en de helpende buurman opeens alleen maar leek te bestaan uit mijn vader en ik en jij. Mijn zusje had ik direct al gebeld en we spraken kort. Dat kan als het scenario voor dit telefoontje al jaren in je systeem ligt te wachten. We dit al vaker hadden gedaan, maar dan ín de tijd. Als je het snel zegt lijkt het bijna niet echt. Maar dat was het wel. Uit de tijd, uit ónze tijd.

De jonge agent die vermoeid en verslagen met blauwe handschoenen in de deuropening stond uit te hijgen van de inspanning. De agent die niet van de zijde van mijn vader leek te wijken in de achterkamer.  Hoe de vloerbedekking, zo zacht, niet leek te rijmen met dezelfde harde vloer. De kleine kerstboom in de kamer die nog hoorde in de andere tijd. Ooms en tantes midden in de nacht. Kleren uit je kast, maar welke? Bed boven uit elkaar, beneden in elkaar. Briefjes met jouw aanwijzingen, al lang en breed door je geschreven. Ooms en tantes met zorg en praktische raad en daad en schroefboormachines en redderend met linnengoed. Noabers en noaberschap op dat moment en al lang daarvoor. Dichte luiken voor de ramen, gesloten leven.

Ik mis je.

X

365 dagen

Het is vandaag precies 365 terug dat deze foto van me is gemaakt. Niet echt flatteus, maar wat wil je op de laatste dag van de intensieve 8. Er waren zoveel hoogte en dieptepunten.   Er was zoveel gebeurd.

Toen had ik mijn nieuwe levensmotto al gevonden: ik overwin alles. Omnia Vinco. Het staat nu op m’n arm. Zodat ik het niet vergeet op de momenten dat ik het niet meer kan voelen of geloven. Dat ik er zo in geloofde dat ik het gewoon permanent op me te durfde zetten.

En ik mis het. Ik mis Psytrec, mis het gevoel van vaart maken, echt met het ptss-monster in worsteling te zijn en gewoon twee weken te knallen. Ik mis de sport en de zorgvuldige aandacht. 

Ik mis vooral dat iedereen weet wat je doormaakt. De kleine knikjes naar elkaar, oogcontact voor en na de emdr en exposure en het lotgenotengevoel. Niet gek (of alleen maar een beetje ;)) aangekeken worden bij trauma en stress.

Ik mis de groepgenoten met wie je heel intens mag (en moet) optrekken. En hoe snel er verbondenheid was.

En vergis je niet, Psytrec is ook gewoon hellisch geweest. Loodzwaar en niet altijd draagbaar. Maar actie en aanpakken is beter dan afwachten en de triggers onverwacht langs te krijgen. Hoe ik daar in twee weken tijd loskwam van de triggers van het bos.

Ik hoor thuis de vogels. Weet nog hoe die er in Bilthoven ook waren. En ik weet nog hoeveel hoop en kracht die ik de eerste tijd na de intensieve 8 had. En ook hoe fragiel mijn zenuwsysteem was. Hoe weinig prikkels en mensen ik kon verdragen.

Ik had ook een tweede keer nodig. Maar dat wist ik 365 dagen terug nog niet. En toen wist ik ik ook nog niet hoe belangrijk de behandeling voor me zou zijn. Hoeveel ik terug mocht winnen. En ook weer wat moest inleveren.

En nu gaat het minder goed. De ptss-restjes zijn redelijk stabiel en behapbaar. Dat is ook nog een weg, maar die vind ik wel. De depressie heeft me momenteel overgenomen en de somberheid weegt zwaar. Dag voor dag, moment voor moment. Verdriet met verdriet.

Maar ook de verwondering is er. 8 dagen van 365 maken zoveel verschil. Maken ruimte voor veel dingen en gevoelens die er soms al meer dan 25 jaar niet meer zijn konden. En dat maakt deze 365 dagen ook zwaar. Nieuwe wegen, nieuwe paden en ik had ze nog nooit eerder kunnen bewandelen.

Herstel is een oneerlijk pad dat nooit terug naar ooit loopt. Er is geen beter, maar wel beter(der). Ik werk arbeidstherapeutisch weer een beetje en heb verdriet van wie ik niet meer kan zijn, hoe mijn collega’s wel gegroeid zijn en floreren. En in deze fase heb ik moeite met al die mensen die goedbedoeld zeggen dat ik het moet accepteren en het nieuwe wel een weg vindt. Hoe dan, wanneer dan!?

365 dagen terug..

Ik wist alles en nog niets.

Na psytrec begon het pas..

Zuster Joyce

Het is zaterdagmorgen en ik neem ruim de tijd voor de krant. In de weekendbijlage staan allerlei herinneringen aan verpleegkundigen. Voordat ik het weet ben ik in tranen. Al die verhalen, al die mensen.En opeens weet ik waarheen mijn tranen stromen. Naar zuster Joyce.

1982

Ik was 8 en was op mijn fiets door een auto aangereden. Uiteindelijk kwam ik er vanaf met een gebroken rechterarm. Mijn bovenarm helaas. Dat betekende een verblijf van zes weken letterlijk vastgeschroefd in een tractie. Mijn kinderen zijn de acht jaar al te boven. Maar ik weet nog hoe klein ze waren: jonge kinderen. En dat was ik toen ook.

Ouders mochten in die tijd op bezoek komen tijdens bezoekuren. En wat was er veel tijd dat het geen bezoekuur was. En in die uren regeerden dokters, verpleging en de activiteitenleidsters. Net zoals in het echte leven was niet iedereen even aardig. Er waren witte jassen waar ik bang voor was, zusters die me het gevoel gaven dat ik een last was. Dat ik tot last was. Ik weet nog hoe ik de klok net vanuit mijn ooghoek in de gang kon zien. Hoe de tijd maar niet voorbij leek te gaan. De verplichte middagrust waarin de gordijnen dicht gingen en we maar gewoon lagen te liggen. Hoe de ziekenhuisbieb en vooral de bibliothecaris (was het de activiteitenbegeleidster?) me tot frustratie brachten omdat ik zo snel las en graag stripboeken las. En dat was natuurlijk niet goed. Ik moest gewoon lezen, stripboeken waren geen echte boeken. Hoe ik me voor mijn liefde voor strips schaamde.

Hoe ik een groene Jan jans en de kinderen kreeg van de autobestuurder die net zo zenuwachtig was als ik voor het bezoek. Arme jongen. Ik had hem een doodschrik bezorgd door onverwacht voor zijn auto op te duiken bij het oversteken van de provinciale weg. Ik had de nacht voor zijn bezoek koorts gekregen en was zo onrustig voor zijn bezoek. Ik was zo bang dat hij heel boos op me zou zijn. Dat iedereen boos op me was. Kwikzilvere achtjarige ik; woelig en roerig vastgeschroefd in een groot bed op een zaal met allemaal andere patientjes.

En in die roerige tijden waren er een paar zusters waardoor ik voor het vuur zou zijn gegaan. Die, voor mijn gevoel als achtjarige, voor mij door het vuur gingen. Zuster Joyce was de liefste van allemaal.

Zij zorgde dat ik me niet tot last voelde maar dat ik goed was. Dat ik blij was met haar aandacht en rust en liefde. Dat ik niet bang was als ze aan mijn bed verscheen. Dat ze een zonnetje liet schijnen. Die lachte om mijn grapjes en troostte in mijn verdriet.

Ik heb in mijn leven als heel wat verplegers en verplegers mogen meemaken. Maar niemand was voor mij zo belangrijk als zuster Joyce.

Dankjewel.

Dagbeeld dinsdag 20 februari 2018

Niets is voor altijd

“Niets is blijvend, ook het verdriet niet en zelfs de grootste shit gaat voorbij. 

Sta toe dat de tijd zich met je bezighoudt, luister naar me, maak het niet nog erger.

Want er is een nieuwe morgen, een nieuwe dag, een nieuw jaar.

Het verdriet heeft tegen je gelogen, niets is voor altijd.”

Uit: De zeven uren die mijn leven veranderden / Susanne Preusker

De keuze : leven in vrijheid / Edith Eva Eger

Mantra om emoties te kunnen hanteren:

• Merk op
  
• Accepteer
• Onderzoek
• Blijf

Vragen

• Wat wil je?
• Wie wil het?
• Wat ga je eraan doen?
• Wanneer?

Dagbeeld maandag 12 februari 2018

Familieportret